zondag 22 februari 2009

Keramische lagers of toch niet?

Dit jaar zijn mijn keramische lagers via Elan uit Nijmegen ingekocht. Ook het TerraCycle kettingwieltje is door Elan geleverd.
Zoals bekend gebruik ik al jaren keramische lagers in mijn Quest. Ik bestelde ze bij Boca en importeerde ze zelf uit de VS. Als je dat alleen voor jezelf doet, wordt het een vrij dure zaak omdat de vracht- en verzekeringskosten op een klein orderbedrag relatief hoog zijn.
Recentelijk is er op de Google ligfietslijst een discussie gevoerd over lagers voor de Greenmachine. Deze heel mooie ligfiets is uitgerust met stalen kogellagers. Deze lagers gaan te snel ten onder aan corrosie en roest. Het vervangen van die lagers is een lastige klus die door de fabrikant moet worden uitgevoerd.
Ook velomobiel rijders worden tussen 25.000 en 50.000 km geconfronteerd met de noodzaak van vervanging van stalen kogellagers. Kan dit nou niet anders? Zeker, gebruik keramische lagers.
Keramische lagers gaan rond 10 x langer mee dan stalen kogellagers. Ze roesten niet, zijn elektrisch niet geleidend en lopen heel licht. Momenteel ben ik in gesprek met Boca in de VS over de vraag welke kwaliteit keramische lagers je het beste kunt kopen? Boca bericht me:
Hello Wim,
Thank you for your email. The bearings you ordered would work well in your bicycle. The standard ABEC rated bearings will work well, the higher ABEC rated bearings would be better for higher RPM applications. Please let me know if there are any other questions.
Michael Rudinsky

De discussie is toegespitst op de technische verschillen tussen ABEC1, ABEC3 en ABEC5 lagers.
Hoewel nu duidelijk is dat ABEC1 lagers meer dan voldoende zijn voor gebruik in fietsen, worden er toch veel ABEC5 lagers verkocht. ABEC 5 lagers zijn 25 tot 60% duurder dan ABEC1 lagers. Dit lijkt te worden aangejaagd door de skatewereld. Maar daar begint ook door te dringen dat hoge ABEC waarden puur theoretische voordelen opleveren. Omdat de hoge ABEC waarden een hogere precisie en geringere speling beloven is het goed te kijken om welke precisie en speling het nu eigenlijk gaat. Is de radiale speling in een ABEC1 lager minder dan 1/100 ste millimeter, in een ABEC5 lager is die speling 1/150 ste millimeter. De hogere precisie en kleinere speling zijn feitelijk alleen van belang bij extreem hogere toerentallen tot 35.000 omwentelingen per minuut. Zelfs een skater moet al 390 km per uur rijden om met die kleine wieltjes aan die hoge toerentallen te komen. Met onze fietsen is dit alles totaal onbelangrijk. Overigens is de ABEC waarde maar één van de tientallen eigenschappen van een lager die door ABEC niet worden geregeld.
Ik zal samen met Hans van Vugt een totaal pakketje samenstellen van keramische lagers die bijv. in een Quest kunnen worden toegepast. Als Elan die in grotere hoeveelheden inkoopt kan eenieder deze lagers goedkoper bij Elan kopen dan zelf importeren uit de VS. Misschien zijn in de nabije toekomst deze lager- en kettingwielsets als optie te bestellen bij Velomobiel.nl.

In de levering voor mijn Quest waren de keramische lagers voor het kettingwieltje los meegeleverd, althans zo leek het. Ymte zou de lagers vervangen en en passant twee busjes draaien omdat de keramische lagers een 2 mm groter as gat hadden.
Ymte heeft dit gedaan en de lagers in mijn Quest ingebouwd.
Vanmorgen ben ik bij de wedstrijden in het Velodrome in Sloten. Hans van Vugt, altijd bezig voor zijn rijders en rijdsters, vertelt me dat hij de keramische lagers al in het TerraCycle wieltje had gemonteerd. .... Oops ....
Dit betekent dat nu de keramische lagers eruit zijn gehaald en de originele stalen kogellagers er weer in zitten. Dat is natuurlijk niet de bedoeling. Ymte zal de lagers omwisselen.
Mijn Quest is al klaar en kan nu al worden afgehaald.