zondag 23 augustus 2009

Kettingbuis en kettingwiel

In mijn zoektocht naar de meest efficiënte en stille Quest heb ik een methode bedacht om het vrij lange stuk kettingbuis om de teruggaande ketting kwijt te raken. Idee is om tussen het bestaande kettingwiel en de achterderailleur een kettingrol te monteren. Deze rol tilt de ketting omhoog. Een tweede rol, de ketting gaat daar onder door, moet dan op hetzelfde asje waarop het standaard kettingwiel zit worden gemonteerd. Daarna gaat de ketting via een kort stukje kettingbuis door de tunnel naar het voorblad.
Op het moment dat ik dit idee opschrijf heeft ook Jan Geel hetzelfde idee en voert het direct uit.
Om te weten of dit winst oplevert spreek ik met Jan af dat hij een test doet om de aanloopweerstand te meten. Hiertoe wordt het achterwiel vrijdraaiend gemaakt en de crank horizontaal gezet. Met toenemende gewichten wordt het punt bepaald waarop de crank naar beneden beweegt. Dit gewicht wordt door Jan bepaald op 386 gram. Om een correcte vergelijking te maken, bouwt Jan zijn Quest weer terug naar de situatie met de standaard kettingbuis. Dezelfde proef levert nu een gewicht op van 460 gram. Het weglaten van de kettingbuis levert dus een winst op van 74 gram.
Wat betekent dit nu en hebben we er wat aan? Hans Wessels kan zeer veel beter rekenen en rekent aan de telefoon de winst uit. Hans stuurt me even later een Excel spreadsheet op waarin de berekening is gedaan.
Deze bedraagt net geen 1,2 watt. Omdat er gemeten wordt met een 'stick' weerstand en geen 'running' weerstand, zal de winst in de praktijk wat kleiner zijn. In de praktijk glijdt de ketting over de nylon buis en heeft relatief weinig weerstand.
Anders is dit in de kettingbuis die tussen het kettingwieltje en het voorblad zit. Daar wordt de ketting met geweld tegen de wand van de kettingbuis geslagen en het geheel trilt enorm. Dit levert veel meer weerstand en ook nogal wat geluid op.
De weerstand van dit stuk kettingbuis is minder makkelijk te meten, de fiets moet namelijk worden aangedreven. Mijn idee is om de kettingbuis los te maken en een kleine nauwkeurige unster te laten meten met welke kracht de ketting richting kettingwiel wordt getrokken. Mijn gevoel zegt dat de kettingbuis om de trekkende ketting meer weerstand zal opleveren. Het verlies zal wel eens richting 2 watt kunnen gaat. Ik schat dat het verwijderen van de kettingbuizen totaal 3 watt vermogen minder zal vergen.
Dan weer de vraag, wat levert 3 watt minder verlies op? Kreuzotter levert het antwoord. Afhankelijk van het geleverde vermogen tussen 0,6 en 0,4 km/u. Bij 150 watt, je rijdt dan 39,5 km/u is het 0,5 km per uur. Dat lijkt niet heel veel, maar alle kleintjes samen tellen wel op. In wedstrijden zijn zelfs deze kleine verschillen doorslaggevend. Kijk bijv. eens naar Cycle Vision 2009, de uurs wedstrijd. Theo van Andel wordt zesde met een gemiddelde snelheid van 46,5 km/u. Met het verwijderen van de kettingbuizen zou hij 47 km/u hebben gereden. Daarmee zou hij tweede zijn geworden en op het podium gestaan hebben.